Biết cách phân tích TVC quảng cáo của đối thủ, hay của chính mình sẽ giúp doanh nghiệp rút ra được nhiều bài học đáng giá. Từ đó, doanh nghiệp có thể lên kế hoạch cho một chiến lược quảng cáo mới hiệu quả hơn. Trong bài viết này chúng tôi sẽ đề cập đến cách phân tích TVC sao cho tối ưu được những ưu điểm và khắc phục các nhược điểm để chiến dịch truyền thông thương hiệu của bạn đạt kết quả tốt nhất.

Tại sao việc phân tích TVC quảng cáo lại quan trọng đến vậy?

Trước khi đi vào chi tiết, chúng ta cần hiểu rõ lí do vì sao phải dành thời gian và công sức cho việc phân tích TVC quảng cáo. Việc này không chỉ là một bài tập marketing thú vị mà nó còn mang lại những lợi ích chiến lược vô cùng to lớn, cụ thể:

• Giúp doanh nghiệp hiểu sâu hơn về khách hàng mục tiêu: TVC thành công là TVC nói đúng “tiếng lòng” (insight) của khách hàng. Thông qua việc phân tích sẽ giúp bạn nhận ra insight nào đang thực sự hiệu quả và được cộng hưởng.
• Rút ra bài học thành – bại từ đối thủ cạnh tranh: Đối thủ của bạn đang giao tiếp với khách hàng như thế nào? Họ đang định vị thương hiệu ra sao? Phân tích TVC của họ là cách nhanh nhất để có câu trả lời, từ đó tìm ra kẽ hở hoặc hướng đi khác biệt cho mình.
• Tối ưu hóa ngân sách và nguồn lực cho doanh nghiệp: Thay vì phỏng đoán, việc phân tích dựa trên dữ liệu và case study thành công giúp bạn đưa ra những quyết định sáng tạo có cơ sở, giảm thiểu rủi ro và tối đa hóa hiệu quả đầu tư (ROI).
• Tìm kiếm nguồn cảm hứng sáng tạo: Phân tích các quảng cáo từ nhiều ngành hàng, nhiều quốc gia sẽ mở ra một kho tàng ý tưởng về cách kể chuyện, hình ảnh, âm nhạc, giúp đội ngũ của bạn thoát khỏi lối mòn tư duy.
• Đo lường và dự báo hiệu quả: Bằng cách phân tích các yếu tố cấu thành TVC, bạn có thể dự báo được phản ứng của khán giả và khả năng lan truyền của quảng cáo trước khi chính thức bấm máy.

Các yếu tố cốt lõi cần xem xét khi tiến hành phân tích TVC quảng cáo

Một TVC quảng cáo hiệu quả là sự tổng hòa của nhiều yếu tố. Khi phân tích, bạn cần “bóc tách” từng lớp để hiểu rõ vai trò và sự liên kết giữa chúng. Dưới đây là những thành tố quan trọng nhất bạn không thể bỏ qua:

Thông điệp & Ý tưởng lớn (Message & Big Idea)

Đây là linh hồn của TVC. Để biết được thông điệp và ý tưởng trong video quảng cáo, bạn cần trả lời những câu hỏi như:

• “Thông điệp chính là gì?”: Thương hiệu muốn khán giả nhớ điều gì nhất sau khi xem xong 15, 30 hay 60 giây quảng cáo? Thông điệp này có đơn giản, rõ ràng và độc đáo không?
• “Ý tưởng lớn (Big Idea) là gì?”: Ý tưởng lớn là cách thức sáng tạo, độc đáo để truyền tải thông điệp. Nó có đủ hấp dẫn để thu hút sự chú ý ngay từ những giây đầu tiên và đủ khác biệt để nổi bật giữa hàng trăm quảng cáo khác không?

Ví dụ: Với Điện Máy Xanh, thông điệp là “Mua hàng điện máy đến Điện Máy Xanh”. Nhưng “Big Idea” của họ là tạo ra một nhóm nhân vật màu xanh kỳ dị, nhảy múa và lặp đi lặp lại tên thương hiệu một cách ám ảnh. Đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả về mặt ghi nhớ.

Insight khách hàng (Customer Insight)

Insight là sự thật ngầm hiểu, là “nỗi đau” hoặc “niềm vui” sâu kín của khách hàng mà thương hiệu đã khám phá và khai thác. Những câu hỏi cần trả lời khi phân tích:

• “TVC này đang chạm vào insight nào?”: Đó là nhu cầu được công nhận? Nỗi lo về sức khỏe gia đình? Hay khát khao được thể hiện bản thân?
• “Insight có đủ sâu sắc và phù hợp với đối tượng mục tiêu không?”: Một insight đắt giá sẽ khiến người xem gật gù “Đúng quá, y như mình nghĩ!”.

Ví dụ: Chiến dịch “Đi Để Trở Về” của Biti’s Hunter thành công vang dội vì đã chạm đúng insight của người trẻ: Họ khao khát đi để khám phá thế giới, để trưởng thành, nhưng hành trình trở về nhà ngày Tết luôn là điều ý nghĩa và thiêng liêng nhất.

Câu chuyện và Cảm xúc (Storytelling & Emotion)

Con người ghi nhớ câu chuyện và cảm xúc tốt hơn là các dữ kiện khô khan. Đây là một phần không thể thiếu trong nghệ thuật phân tích TVC quảng cáo. Lúc này những câu hỏi đặt ra như:

• “TVC có kể một câu chuyện không?”: Cấu trúc câu chuyện ra sao (mở đầu, cao trào, kết thúc)?
• “Cảm xúc chủ đạo là gì?”: Vui vẻ, hài hước, cảm động, tự hào, hay bất ngờ?
• “Mức độ kết nối cảm xúc như thế nào?”: Quảng cáo có khiến bạn cười, khóc, hay suy ngẫm không? Cảm xúc đó có thúc đẩy hành động hay củng cố tình yêu với thương hiệu không?

Yếu tố hình ảnh và âm thanh (Visuals & Audio)

Phân tích đến phần hình ảnh và âm thanh của TVC:

• Hình ảnh (Visuals): Màu sắc chủ đạo là gì? Bối cảnh, góc quay, ánh sáng có hỗ trợ cho câu chuyện và thông điệp không? Tốc độ chuyển cảnh nhanh hay chậm? Diễn viên có phù hợp với hình ảnh thương hiệu?
• Âm thanh (Audio): Nhạc nền là gì (bài hát độc quyền, nhạc không lời)? Tác dụng của nó là gì (tạo cảm xúc, tăng kịch tính)? Lời thoại, tiếng động (sound effect) có tự nhiên và hiệu quả không?

Ví dụ: Quảng cáo Vinamilk thường sử dụng tông màu xanh – trắng chủ đạo, hình ảnh những cánh đồng cỏ xanh mát, những chú bò vui vẻ cùng âm nhạc trong sáng, vui tươi để củng cố thông điệp về sự “tinh khiết từ thiên nhiên”.

Yếu tố thương hiệu (Branding)

Quảng cáo hay nhưng không ai nhớ của thương hiệu nào thì xem như thất bại. Những câu hỏi giúp bạn phân tích TVC quảng cáo hiệu quả đẩy mạnh yếu tố thương hiệu:

• Logo và tên thương hiệu xuất hiện khi nào, bao lâu và ở đâu?
• Sản phẩm/dịch vụ được lồng ghép vào câu chuyện một cách tự nhiên hay khiên cưỡng?
• Màu sắc, tagline, hay các yếu tố nhận diện thương hiệu khác có được sử dụng nhất quán không?

Kêu gọi hành động (Call to Action – CTA)

Sau khi xem xong, thương hiệu muốn khán giả làm gì?

• CTA có rõ ràng không? (Ví dụ: “Mua ngay tại…”, “Quét mã QR để…”, “Truy cập website…”)
• CTA có đủ thuyết phục và được đặt ở vị trí hợp lý không?

Quy trình 5 bước để phân tích TVC quảng cáo một cách hệ thống

Để việc phân tích không bị lan man và mang lại kết quả thực tế, bạn nên tuân thủ theo một quy trình chuyên nghiệp. Các bước phân tích cơ bản như sau:

Bước 1 Xác định mục tiêu và bối cảnh của TVC: Đầu tiên, hãy đặt mình vào vị trí của thương hiệu. TVC này được tạo ra để làm gì?

• Mục tiêu: Tăng nhận diện thương hiệu (Brand Awareness), ra mắt sản phẩm mới (Product Launch), thúc đẩy doanh số (Sales Promotion), hay tái định vị thương hiệu (Rebranding)?
• Bối cảnh: TVC được phát hành vào thời điểm nào (dịp Lễ, Tết, World Cup…)? Bối cảnh xã hội, văn hóa lúc đó có gì đặc biệt?

Bước 2 Xem và cảm nhận TVC nhiều lần:

• Lần 1: Xem với tư cách một khán giả bình thường. Đừng phân tích gì cả. Hãy để cảm xúc của bạn được tự nhiên. Ghi lại cảm nhận đầu tiên: bạn thấy thích, ghét, hay không có ấn tượng gì?
• Lần 2: Tắt tiếng, chỉ xem hình. Tập trung vào màu sắc, diễn xuất, bối cảnh, nhịp điệu hình ảnh.
• Lần 3: Nhắm mắt, chỉ nghe âm thanh. Chú ý đến nhạc nền, lời thoại, tiếng động. Chúng gợi cho bạn cảm xúc gì?
• Lần 4 trở đi: Xem và bắt đầu “mổ xẻ” dựa trên các yếu tố cốt lõi đã nêu ở phần trên.

Bước 3 Tiến hành phân tích TVC quảng cáo chi tiết theo checklist: Sử dụng các yếu tố ở phần II như một checklist. Ghi chú chi tiết cho từng mục:

• Thông điệp: …
• Insight: …
• Câu chuyện: …
• …

Bước 4 Đánh giá hiệu ứng và mức độ lan tỏa (nếu có): Nếu TVC đã được phát hành, hãy tìm kiếm các dữ liệu thực tế:

• Trên mạng xã hội: Lượt xem, lượt thích, bình luận, chia sẻ. Phản ứng của cộng đồng là tích cực hay tiêu cực? Họ đang bàn luận về khía cạnh nào của TVC?
• Trên truyền thông: Các bài báo, trang tin nào đã viết về TVC này?
• Đây là bước quan trọng để kiểm chứng những phân tích chủ quan của bạn bằng dữ liệu khách quan.

Bước 5 Tổng kết bài học và áp dụng cho chiến lược: Đây là bước quan trọng nhất. Từ tất cả những phân tích trên, hãy rút ra:

• Điểm mạnh: Điều gì khiến TVC này thành công? Chúng ta có thể học hỏi điều gì?
• Điểm yếu: TVC này có thể làm tốt hơn ở đâu? Điều gì cần tránh?
• Cơ hội: Có insight nào, ý tưởng nào mà đối thủ chưa khai thác không?
• Áp dụng: Làm thế nào để áp dụng những bài học này vào chiến dịch sắp tới của thương hiệu bạn?

Case Study: Cùng phân tích TVC quảng cáo “Đi để trở về” của Biti’s Hunter

Để hình dung rõ hơn, chúng ta hãy áp dụng quy trình trên để phân tích TVC quảng cáo kinh điển “Đi Để Trở Về” (lấy ví dụ mùa đầu tiên với Soobin Hoàng Sơn).

1. Mục tiêu & Bối cảnh: Ra mắt vào dịp Tết, mục tiêu là kết nối với giới trẻ, tái định vị thương hiệu Biti’s từ “bền” sang “trải nghiệm”, và thúc đẩy doanh số dòng sản phẩm Hunter.

2. Thông điệp & Big Idea:

• Thông điệp: Đi là để trải nghiệm, để trưởng thành và hành trình trở về đoàn viên cùng gia đình luôn là hành trình ý nghĩa nhất.
• Big Idea: Đối lập giữa khát khao “đi” của tuổi trẻ và ý nghĩa thiêng liêng của việc “trở về” ngày Tết, được thể hiện qua một bài hát bắt tai và hình ảnh MV du ký đẹp mắt.

3. Insight khách hàng: Chạm đúng vào “sự thật ngầm hiểu” của người trẻ Việt: Họ luôn bị giằng xé giữa việc khám phá thế giới và trách nhiệm, tình cảm với gia đình. Chiến dịch đã hợp thức hóa và tôn vinh cả hai khát khao đó.

4. Câu chuyện & Cảm xúc: Kể câu chuyện của một chàng trai trẻ đi khắp nơi, trải nghiệm những điều mới mẻ, nhưng cuối cùng vẫn hướng về mái nhà. Cảm xúc chủ đạo là sự tự hào, trẻ trung, xen lẫn sự ấm áp, xúc động khi đoàn tụ.

5. Hình ảnh & Âm thanh:

• Hình ảnh: Những cảnh quay hùng vĩ, đẹp mắt trên khắp Việt Nam, thể hiện tinh thần “đi”. Xen kẽ là những hình ảnh ấm cúng của gia đình ngày Tết. Đôi giày Biti’s Hunter xuất hiện như người bạn đồng hành tự nhiên trong mọi chuyến đi.
• Âm thanh: Bài hát “Đi Để Trở Về” trở thành một bản hit quốc dân, giai điệu hiện đại, ca từ ý nghĩa, dễ dàng lan truyền và tạo kết nối cảm xúc mạnh mẽ.

6. Yếu tố thương hiệu: Logo Biti’s Hunter xuất hiện vừa phải. Quan trọng hơn, sản phẩm (đôi giày) trở thành một phần không thể thiếu của câu chuyện, là “người bạn đồng hành” chứ không phải một vật thể quảng cáo khiên cưỡng.

7. CTA: Không có CTA trực tiếp “mua ngay”, nhưng toàn bộ TVC và bài hát đã tạo ra một sự khao khát sở hữu sản phẩm quá lớn, thôi thúc người xem tự tìm kiếm thông tin về Biti’s Hunter.

Bài học rút ra: Một TVC thành công không cần phải rao bán sản phẩm. Hãy bán một câu chuyện, một cảm xúc, một giá trị mà khách hàng đồng điệu. Khi đó, họ sẽ tự tìm đến sản phẩm của bạn.

Tóm lại, phân tích TVC quảng cáo là một kỹ năng thiết yếu đối với bất kỳ marketer nào. Nó không chỉ là việc xem quảng cáo và đưa ra nhận xét cảm tính, mà là một quy trình khoa học đòi hỏi sự quan sát tinh tế, tư duy phản biện và khả năng kết nối các dữ kiện. Bằng cách thường xuyên thực hành phân tích TVC của đối thủ, của các thương hiệu lớn và của chính mình, bạn sẽ dần xây dựng được một “trực giác chiến lược”, giúp đưa ra những quyết định sáng suốt, tạo ra các chiến dịch quảng cáo không chỉ sáng tạo mà còn thực sự hiệu quả, chạm đến trái tim khách hàng và mang lại giá trị bền vững cho thương hiệu.