Animation là kỹ thuật tạo ra chuyển động từ những hình ảnh tĩnh. Hiện nay, Animation được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất phim hoạt hình, phim điện ảnh, thiết kế trò chơi điện tử hay các loại hình truyền thông, quảng cáo khác. 

Animation là gì?

Animation (hoạt hình) được biết đến rộng rãi trong lĩnh vực sản xuất phim hoạt hình. Đây là một kỹ thuật tạo ra chuyển động, biến các hình ảnh tĩnh trở nên sinh động, tạo cảm giác đối tượng chính đang thực sự tồn tại và dịch chuyển. Để làm được điều này, người làm phim phải vẽ hàng nghìn bức ảnh tĩnh bằng tay hoặc bằng máy tính, sau đó chiếu liên tục hình ảnh để tạo ra ảo giác cho người nhìn.

Những hình ảnh đơn thuần bắt đầu có những thay đổi về vị trí, về kích thước và hình dạng làm người xem tưởng như chúng đang thực sự chuyển động. Animation hiện nay được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống, chẳng hạn trong một bộ phim hoạt hình, trong video quảng cáo, một trò chơi điện tử,… và trong nhiều lĩnh vực khác.

Các dạng Animation phổ biến hiện nay

Có rất nhiều dạng Animation, mỗi loại sẽ có những đặc điểm nổi bật riêng, chẳng hạn:

Hoạt hình truyền thống

Animation truyền thống là phương pháp tạo chuyển động bằng hình ảnh thông qua cách vẽ tay từng khung hình trên giấy hoặc tấm phim trong suốt. Mỗi chuyển động nhỏ sẽ được thể hiện trên từng khung, để khi trình chiếu chúng sẽ liên kết với nhau tạo thành ảo giác chuyển động.

Dạng truyền thống được sử dụng rộng rãi, đặc biệt như trong những bộ phim kinh điển của Disney. Để tạo ra một bộ phim hoàn chỉnh, người nghệ sĩ vẽ tranh sẽ phải làm việc rất cật lực, tốn nhiều công sức mới có thể tạo ra một sản phẩm.

Ưu điểm: 

• Phong cách hình ảnh dạng truyền thống có nét gần gũi, chân thực vì được vẽ thủ công. Bên cạnh đó, hình ảnh cũng vô cùng độc đáo dưới sự sáng tạo của người họa sĩ. Điều này làm phim hoạt hình truyền thống trở nên cuốn hút và gần gũi với người xem.
• Hoạt hình truyền thống sẽ tập trung khai thác nhân vật, xây dựng cốt truyện và thông điệp hơn là chú trọng hiệu ứng.

Hạn chế:

• Vẽ thủ công đòi hỏi người họa sĩ phải dành nhiều thời gian và công sức. Nhiều bộ phim phải mất nhiều năm liền mới có thể hoàn thành do phải vẽ, tô màu, rồi chụp lại hàng nghìn, hàng triệu bức tranh.
• Chi phí sản xuất hoạt hình truyền thống cao do phải tốn chi phí chi trả cho nhân lực, thời gian thực hiện dài.
• Khó khăn trong vấn đề sửa chữa và điều chỉnh khi phát sinh vấn đề. Bởi họa sĩ phải vẽ lại từng khung hình nếu phát hiện lỗi hoặc vị trí cần phải thay đổi.

Animation truyền thống mang lại giá trị nghệ thuật cao nhưng hiện nay đã dần bị thay thế bởi các kỹ thuật hiện đại do hạn chế về thời gian và chi phí.

Animation 2D

Đây cũng là dạng Animation được sử dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực, không chỉ riêng sản xuất phim hoạt hình. Khác với Animation truyền thống, loại hình này cho phép sự kết hợp giữa lối sản xuất cũ lẫn hiện đại. Cụ thể, bên cạnh các hình ảnh được vẽ tay, hoạt hình 2D còn được thực hiện trên máy tính, vẽ bằng các phần mềm hay ứng dụng hiện đại, giúp thời gian hoàn thành nhanh chóng hơn.

Ưu điểm:

• So với hoạt hình 3D, chi phí sản xuất hoạt hình 2D ít tốn kém hơn do không đòi hỏi quá nhiều công nghệ phức tạp.
• Phong cách hình ảnh đa dạng, kết hợp cổ điển lẫn hiện đại giúp hình ảnh sinh động, độc đáo, truyền tải được nhiều ý tượng sáng tạo.
• Thời gian sản xuất nhanh chóng hơn so với Animation truyền thống do có sự hỗ trợ của các công cụ hiện đại. Ngoài ra, việc chỉnh sửa hoặc thay thế cũng dễ dàng hơn so với cách sản xuất thủ công truyền thống.

Hạn chế: 

• Hoạt hình 2D không có chiều sâu, chỉ có chiều ngang và chiều cao, chính vì thế phim thường bị giới hạn về độ chân thực.
• Tốn thời gian cho quy trình sản xuất mặc dù đã tiết kiệm được kha khá thời gian khi ứng dụng công nghệ hiện đại cho việc vẽ hình.
• Không thực hiện được các hiệu ứng khó khiến chuyển động của nhân vật không chân thực.

Animation 2D thích hợp cho những dự án cần sự linh hoạt, sáng tạo và chi phí thấp, nhưng có giới hạn trong việc tạo ra hình ảnh chân thực và phức tạp như các kỹ thuật hiện đại.

Animation 3D

Animation 3D là kỹ thuật tạo ra hình ảnh động trong không gian ba chiều giúp video trở nên sống động và chân thực. Các nhân vật sẽ được xây dựng, tạo hình sau đó điều khiển hoạt động thông qua những phần mềm chuyên dụng. Hoạt hình 3D cho phép người làm phim tạo ra các chuyển động mượt mà, kết hợp hiệu ứng ánh sáng, đổ bóng,…

Ưu điểm:

• Hình ảnh và chuyển động chân thực, có độ sâu, có ánh sáng và bóng nhân vật như đời thực.
• Mô hình 3D có khả năng chuyển động, xoay và thay đổi kích thước khi cần thiết, không cần phải vẽ lại từng khung hình như dạng truyền thống. Nhờ đó nhà sản xuất sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức.
• Nhiều hiệu ứng đặc biệt giúp nhân vật trở nên chân thực hơn. Chẳng hạn tích hợp hiệu ứng vật lý, sự tương tác giữa các nhân vật,…
• Khả năng ứng dụng cao, được sử dụng trong sản xuất phim hoạt hình, trò chơi điện tử, lĩnh vực y tế, kiến trúc hay giáo dục.

Hạn chế:

• Chi phí sản xuất cao do phải đầu tư vào phần mềm, phần cứng và đội ngũ sản xuất dày dặn kinh nghiệm.
• Thời gian sản xuất dài, đặc biệt là với những dự án phức tạp, đòi hỏi tính tỉ mỉ cao.
• Yêu cầu kỹ năng của nhà làm phim cao, họ phải có kiến thức sâu rộng về những phần mềm 3D để có thể tạo ra một sản phẩm chất lượng.
• Một số mô hình 3D vẫn gây cảm giác không chân thực, thiếu tự nhiên.

Animation 3D mang lại khả năng sáng tạo và hiệu ứng mạnh mẽ, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức về chi phí, thời gian và kỹ năng.

Stop Motion

Stop Motion cũng là kỹ thuật làm phim hoạt hình bằng cách di chuyển đối tượng tĩnh từng chút một hoặc sử dụng máy ảnh để chụp hình nhân vật liên tục nhằm tạo ra chuyển động. Theo đó, thay vì là sử dụng những bức vẽ tay, Stop Motion sẽ liên kết nhiều bức ảnh chụp đối tượng ở các vị trí khác nhau.

Stop Motion ứng dụng làm phim hoạt hình bằng đồ chơi hoặc đất sét, ngoài ra nó còn góp sức cho quy trình quảng cáo sản phẩm. Các mô hình được xây dựng theo nhân vật chủ đạo, chúng được làm thủ công, mang vẻ đẹp độc đáo.

Ưu điểm:

• Phong cách hình ảnh của Stop Motion vô cùng độc đáo.
• Người nghệ sĩ có thể sáng tạo tự do, tạo ra các nhân vật bằng đất sét, từ đồ chơi, mô hình hay những sản phẩm tái chế khác.
• Stop Motion có thể kết hợp hình ảnh thực với nhân vật được tạo hình, mục đích tăng sự chân thực cho bộ phim.
• Không yêu cầu phần mềm phức tạp, hoạt hình dạng này có thể được sản xuất trên thiết bị đơn giản, chẳng hạn máy ảnh, phần mềm chỉnh sửa.

Hạn chế: 

• Đòi hỏi thời gian sản xuất kéo dài do phải chụp từng khung hình, 1 phút trên phim có thể mất hàng trăm đến hàng nghìn tấm hình ghép thành.
• Khó khăn nếu cần chỉnh sửa, vì khi gặp phải một lỗi, nhà làm phim bắt buộc phải dừng việc sản xuất và quay lại di chuyển, chụp hình lại nhân vật. Chưa kể một số trường hợp còn gặp dự án phức tạp, rất mất thời gian chỉnh sửa.
• Đòi hỏi nhà làm phim có kỹ năng thủ công cao, có tính kiên nhẫn, tỉ mỉ để tạo ra nhân vật chính xác từng chi tiết.
• Khó tạo hiệu ứng chuyển động mượt mà do nhân vật được làm thủ công từ những vật liệu thô.

Stop Motion mang đến một trải nghiệm hình ảnh độc đáo và sáng tạo, nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức về thời gian, kỹ năng và độ chính xác.

Motion Graphics

Ngoài các loại kể trên, Motion Graphics cũng là kỹ thuật đồ họa được ứng dụng rộng rãi. Khác với dạng Animation truyền thống, Motion Graphics sẽ tập trung hơn vào phần đồ họa, văn bản và hình ảnh thay vì chú trọng đến nhân vật và cốt truyện. Do đó, Motion Graphics thường sẽ được dùng trong sản xuất video quảng cáo, video giới thiệu sản phẩm hoặc cung cấp thông tin.

Ưu điểm:

• Biến các thông tin phức tạp thành hình ảnh dễ hiểu, tăng hiệu quả tiếp thu. Đây là một trong những ưu điểm của Motion Graphics.
• Tính linh hoạt cao, có thể áp dụng nhiều video quảng cáo, đa dạng nội dung,… khi truyền tải thông điệp.
• Tính thẩm mỹ cao nhờ hình ảnh được xây dựng bắt mắt, sống động.
• Dễ dàng trong việc điều chỉnh bổ sung.

Hạn chế: 

• Mặc dù đồ họa đẹp, hấp dẫn nhưng thông thường loại hoạt hình này không có chiều sâu cảm xúc như những hình thức hoạt hình khác.
• Nhà sản xuất phải có kỹ năng thiết kế giỏi.
• Motion Graphics so với hoạt hình 3D không có tính tương tác cao, giới hạn sự tham gia của khán giả.
• Lạm dụng hiệu ứng trong sản xuất khiến hoạt hình trở nên khó chịu, khó nhận định đúng thông điệp.

Motion Graphics là công cụ mạnh mẽ trong việc truyền tải thông tin một cách hấp dẫn và hiệu quả, nhưng cũng cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về cách sử dụng để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Quy trình sản xuất Animation

Để sản xuất Animation phải thực hiện một quy trình với nhiều bước khác nhau. Cụ thể như sau:

• Lên ý tương và kịch bản: Phát triển ý tưởng và viết thành câu chuyện chi tiết gồm nhân vật chính, nhân vật phụ, bối cảnh, thông điệp muốn truyền tải.
• Thiết kế nhân vật và Storyboard: Tạo hình dáng và tính cách của nhân vật chính, phụ. Tiếp theo phác thảo khung hình chính của câu chuyện, thể hiện từng cảnh và hành động theo đúng mạch câu chuyện.
• Âm thanh và lồng ghép: Thực hiện ghi âm lồng ghép nhân vật, hiệu ứng và nhạc nền cho phù hợp, bởi vì phần âm thanh sẽ là chìa khóa giúp mở ra những trải nghiệm thú vị cho người xem.
• Vẽ khung hình chính: Thực hiện vẽ khung hình chính và xác định chuyển động nào là quan trọng trong bối cảnh được xây dựng. Khung hình này sẽ là nơi để các nhân vật chính thể hiện tư thế, hành động.
• Vẽ khung hình chuyển tuyến: Tạo ra khung hình chuyển tiếp giữa những khung hình chính giúp tăng tính mượt mà cho chuyển động. Có thể sử dụng phần mềm hỗ trợ hay sản xuất dưới dạng thủ công truyền thống.
• Tô màu nếu là Animation 2D: Đối với hoạt hình 2D cần tô màu cho từng khung hình và thêm chi tiết nếu thấy cần thiết.
• Chuyển động và Animation: Khung hình được ghép lại để tạo ra chuyển động mượt mà. Trường hợp hoạt hình 3D, các mô hình sẽ được điều khiển chuyển động để tạo hiệu ứng.
• Chỉnh sửa và hậu kỳ: Bước cuối cùng để hoàn thiện sản phẩm. Nhà làm phim có thể điều chỉnh các chi tiết về hình ảnh, màu sắc lẫn âm thanh cho phù hợp.
• Xuất bản: Phát hành sản phẩm trên các nền tảng như truyền hình, mạng xã hội, rạp chiếu phim hoặc các website, ứng dụng phát video chuyên nghiệp.

Quy trình kể trên có thể thay đổi tùy thuộc vào loại hình animation (2D, 3D, stop motion) và yêu cầu cụ thể của dự án, nhưng những bước này cung cấp cái nhìn tổng quan về cách sản xuất một sản phẩm hoạt hình.

Ứng dụng của Animation

Animation được ứng dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau như giải trí, truyền thông, quảng cáo, điện ảnh,… Chẳng hạn như:

• Lĩnh vực giải trí: Sản xuất phim hoạt hình, trò chơi điện tử.
• Lĩnh vực quảng cáo: Sử dụng Animation làm video quảng cáo, infographics.
• Lĩnh vực giáo dục: Video giảng dạy, video mô phỏng khái niệm y học, khoa học, kỹ thuật.
• Lĩnh vực truyền thông: Animation được dùng để tạo ra các bản tin có nội dung phức tạp, đòi hỏi phải có hình ảnh minh họa trực quan, sử dụng trong các chương trình truyền hình, chương trình giải trí.
• Lĩnh vực kiến trúc: Sử dụng kỹ thuật hoạt hình mô phỏng kiến trúc 3D cho nhiều dự án, thiết kế sản phẩm hoặc trình bày quy trình lắp ráp.
• Lĩnh vực y tế: Dùng Animation giải thích các vấn đề phức tạp trong quy trình y tế hoặc các mô phỏng phẫu thuật.

Tóm lại, Animation là một công cụ mạnh mẽ giúp biến ý tưởng thành hình ảnh sống động, từ phim hoạt hình đến quảng cáo và giáo dục. Ngày nay, kỹ thuật này đã trở thành một công cụ hữu ích giúp truyền tải thông điệp một cách sinh động và hiệu quả.